|
MO[PO]JARO – to
przede wszystkim rodzaj pamiętnika wędrowca, mniej więcej
obiektywny, który
kompilowałem od listopada 2004 do marca 2006 roku. Tekst napisany został
na około 660 pocztówkach wysyłanych głównie z trzech państw, w których
przebywałem w trakcie trwania projektu – Japonii, Polski i Mołdawi.
Ich adresatem był rumuński krytyk sztuki Vladimir Bulat, wówczas,
wydawca „ArtHoc”-a, jedynego czasopisma mołdawskiego poświęconego
sztuce współczesnej. Założeniem projektu był dialog o kulturze i
sztuce współczesnej tworzonej w Europie wschodniej i Japonii. Pierwsze
teksty, które wymieniliśmy, dotyczyły głównie sztuki pocztowej, a więc
kompozycji i projektantów znaczków, kopert i okazjonalnych pocztówek
wydanych przez poczty państw, w których się znajdowaliśmy, listonoszy,
a także funkcji instytucji poczty jako takiej. Bardzo szybko jednak zacząłem
podawać też informacje o swoim życiu prywatnym; opisywałem dość
szczegółowo swoje doświadczenia w Japonii, podróże do Polski.
Zastanawiałem się również, jaką rolę projekt ten odgrywał w moim
postrzeganiu rzeczywistości. Stopniowo przekształciło się to u mnie w
obsesję. A co gorsze, okazało się że prawie każdy literacki tekst, który
wpadał nam w ręce, zawierał wzmianki o poczcie. Inicjatywa pierwszej pocztówki
wyszła od Vladimira Bulata, gdyż on nigdy nie otrzymywał kartek z tak
egzotycznego kraju jak Japonia. Jednak lawina obiektów pocztowych, którą
go zasypałem sprawiła, że nie był w stanie ich wszystkich komentować
i przede wszystkim stał się ich czytelnikiem. Możliwe też, że
dodatkowo miał na to wpływ i ten fakt, że prawie od samego początku
postrzegałem w tym kanale wymiany informacji wizualnej i werbalnej, możliwość
samo-terapii, własnej psychoanalizy, prawie publicznej, bo każdy
listonosz mógł przeczytać, co się zdarzało. Dialog przekształcił się
w monolog, w dość rozległy dziennik. Jednakże, nawet jeśli bardzo się
starałem, nie byłem w stanie opisać wszystkiego z dokładnością z jaką
bym chciał... Większość pocztówek to
przeróbki, kolaże na podstawie ulotek reklamujących wystawy w galeriach
z centralnych dzielnic Tokio. Mimo moich interwencji wizualnych, i
dodawanego tekstu, stanowią one retrospekcję kilkuset wystaw, które miały
miejsce w tym czasie w galeriach Tokio. Co więcej, na każdej z nich
widnieje inny znaczek/znaczki, co pokazuje również japońskie bogactwo
filatelistyczne. Do projektu podłączyli się
jako bohaterowie moich opowiadań, a także jako autorzy pocztówek artyści
z Polski, Japonii, Rumunii, Mołdawi, Francji, Korei, USA i Rosji. Uważam
ich za artystów, nawet jeżeli niektórzy z nich pracują zawodowo w
dziedzinach tradycyjnie nie związanych ze sztuką wizualną. Są to:
Katarzyna Rowicka, Julita Gielzak, Greg
Mardyła, Ikar
Kozak, Yasunori Shiobara,
Vitalie Zubco, Aska Murao, Ioan Liviu Orleţchi, Slava Ouş,
Victor Gruşevan,
Nelly Vrânceanu, Roman
Tolici, Richard Charvet, Jimin
Lee, Tonja
Hickey, a także Zinaida
Linden. Teodor Ajder Teodor Ajder, rocznik 1978, urodzony w Kiszyniowie (Mołdawia), dziennikarz, psycholog. W 2006 roku otrzymał stopień doktora nauk medialnych Państwowego Uniwersytetu w Jokohamie. Jest autorem dwóch zbiorów opowiadań i powieści epistolarnej. Zajmuje się również sztuką oraz terapią przez sztukę. Publikuje w czasopismach mołdawskich, głównie o sztuce współczesnej. Ostatnio, jego teksty można też znaleźć na stronicach niektórych polskich czasopism. Najwięcej współpracuje z kiszyniowskim tygodnikiem „Ziarul de Gardă”, gdzie ma swoją tygodniową rubrykę o sztuce zaangażowanej pod tytułem: „Artanţeapă”, co można przetłumaczyć albo jako: „Sztuka szczypie” albo „Posadzić sztukę na kołku”. Był też kuratorem kilku wystaw. |
|
|
Foto: Paweł Gutowski |
Teodor
Ajder - MO[PO]JARO, dziennik podróży