12.02. - 12.03.2010r.

   
  MO[PO]JARO – to przede wszystkim rodzaj pamiętnika wędrowca, mniej więcej obiektywny, który kompilowałem od listopada 2004 do marca 2006 roku. Tekst napisany został na około 660 pocztówkach wysyłanych głównie z trzech państw, w których przebywałem w trakcie trwania projektu – Japonii, Polski i Mołdawi. Ich adresatem był rumuński krytyk sztuki Vladimir Bulat, wówczas, wydawca „ArtHoc”-a, jedynego czasopisma mołdawskiego poświęconego sztuce współczesnej. Założeniem projektu był dialog o kulturze i sztuce współczesnej tworzonej w Europie wschodniej i Japonii. Pierwsze teksty, które wymieniliśmy, dotyczyły głównie sztuki pocztowej, a więc kompozycji i projektantów znaczków, kopert i okazjonalnych pocztówek wydanych przez poczty państw, w których się znajdowaliśmy, listonoszy, a także funkcji instytucji poczty jako takiej. Bardzo szybko jednak zacząłem podawać też informacje o swoim życiu prywatnym; opisywałem dość szczegółowo swoje doświadczenia w Japonii, podróże do Polski. Zastanawiałem się również, jaką rolę projekt ten odgrywał w moim postrzeganiu rzeczywistości. Stopniowo przekształciło się to u mnie w obsesję. A co gorsze, okazało się że prawie każdy literacki tekst, który wpadał nam w ręce, zawierał wzmianki o poczcie.

Inicjatywa pierwszej pocztówki wyszła od Vladimira Bulata, gdyż on nigdy nie otrzymywał kartek z tak egzotycznego kraju jak Japonia. Jednak lawina obiektów pocztowych, którą go zasypałem sprawiła, że nie był w stanie ich wszystkich komentować i przede wszystkim stał się ich czytelnikiem. Możliwe też, że dodatkowo miał na to wpływ i ten fakt, że prawie od samego początku postrzegałem w tym kanale wymiany informacji wizualnej i werbalnej, możliwość samo-terapii, własnej psychoanalizy, prawie publicznej, bo każdy listonosz mógł przeczytać, co się zdarzało. Dialog przekształcił się w monolog, w dość rozległy dziennik. Jednakże, nawet jeśli bardzo się starałem, nie byłem w stanie opisać wszystkiego z dokładnością z jaką bym chciał...

Większość pocztówek to przeróbki, kolaże na podstawie ulotek reklamujących wystawy w galeriach z centralnych dzielnic Tokio. Mimo moich interwencji wizualnych, i dodawanego tekstu, stanowią one retrospekcję kilkuset wystaw, które miały miejsce w tym czasie w galeriach Tokio. Co więcej, na każdej z nich widnieje inny znaczek/znaczki, co pokazuje również japońskie bogactwo filatelistyczne.   

Do projektu podłączyli się jako bohaterowie moich opowiadań, a także jako autorzy pocztówek artyści z Polski, Japonii, Rumunii, Mołdawi, Francji, Korei, USA i Rosji. Uważam ich za artystów, nawet jeżeli niektórzy z nich pracują zawodowo w dziedzinach tradycyjnie nie związanych ze sztuką wizualną. Są to: Katarzyna Rowicka, Julita Gielzak, Greg Mardyła, Ikar Kozak, Yasunori Shiobara, Vitalie Zubco, Aska Murao, Ioan Liviu Orleţchi, Slava Ouş, Victor Gruşevan, Nelly Vrânceanu, Roman Tolici, Richard Charvet, Jimin Lee, Tonja Hickey, a także Zinaida Linden.

Teodor Ajder

Teodor Ajder, rocznik 1978, urodzony w Kiszyniowie (Mołdawia), dziennikarz, psycholog. W 2006 roku otrzymał stopień doktora nauk medialnych Państwowego Uniwersytetu w Jokohamie. Jest autorem dwóch zbiorów opowiadań i powieści epistolarnej. Zajmuje się również sztuką oraz terapią przez sztukę. Publikuje w czasopismach mołdawskich, głównie o sztuce współczesnej. Ostatnio, jego teksty można też znaleźć na stronicach niektórych polskich czasopism. Najwięcej współpracuje z kiszyniowskim tygodnikiem „Ziarul de Gardă”, gdzie ma swoją tygodniową rubrykę o sztuce zaangażowanej pod tytułem: „Artanţeapă”, co można przetłumaczyć albo jako: „Sztuka szczypie” albo   „Posadzić sztukę na kołku”. Był też kuratorem kilku wystaw.

 
 

 

 

Foto: Paweł Gutowski


Teodor Ajder - MO[PO]JARO, dziennik podróży


Wstecz